De cliënten

De cliënten van Psychologenpraktijk Elf zijn mensen met uiteenlopende klachten, problemen en hulpvragen. Ook hun levens en achtergronden zijn verschillend. 

● Cliënten in cijfers

In de periode 2013-2017 was de jongste cliënt 18 jaar en de oudste 77. De gemiddelde leeftijd was 41 jaar. Meer vrouwen dan mannen zochten hulp: respectievelijk 76% en 24%. Van de cliënten was 43% alleenstaand, 57% was getrouwd of woonde samen met een partner. Meer dan de helft (56%) van de cliënten had een opleiding tot en met MBO-niveau; 44% was HBO of hoger opgeleid. Van de cliënten werkte 53%. Zeven procent was studerend, en 40% was niet werkzaam, hetzij door werkloosheid (13%), ziekte of arbeidsongeschiktheid (18%), hetzij in verband met zorgtaken (4%) of pensionering (5%).

Ongeveer 38% van de cliënten meldde zich aan met stemmingsklachten, 30% had voornamelijk angstklachten. De overige 32% betrof uiteenlopende klachten en problemen, zoals gezondheidsproblemen, ontwikkelingsproblemen, dissociatieve problemen en persoonlijkheidsproblemen. De klachten werden soms gecompliceerd door problemen in het gezin of met de sociale omgeving, door problemen op het werk of door financiële problemen. Bij 63% van de cliënten was er sprake van meervoudige problematiek.

Mede als gevolg van het geleidelijk afstoten van de Generalistische Basis GGZ om meer zorg te kunnen bieden in de Specialistische GGZ nam gedurende de afgelopen jaren de ernst van de problematiek toe, waarvoor langer durende en meer intensieve behandelingen nodig waren. Hierdoor konden jaarlijks steeds minder cliënten in behandeling worden genomen, bij overigens dezelfde behandelcapaciteit. Van de afgeronde zorgtrajecten werd in de afgelopen vijf jaar 27% binnen drie maanden afgesloten. Meestal ging het hierbij om alleen onderzoekstrajecten (second opinion), een terugverwijzing naar de huisarts (als er geen sprake was van een DSM-IV diagnose) of een doorverwijzing voor beter passende zorg. Na zes maanden was 47% van de behandeltrajecten afgesloten, na een jaar 76%, na twee jaar 92% en na drie jaar 99%. Gemiddeld genomen omvatte een behandeltraject 19 gesprekken, met een gemiddelde duur van 10 maanden. In de loop van 2016 is de praktijk zich vrijwel volledig op de Specialistische GGZ gaan richten.

● Behandelresultaat

Het resultaat van een behandeling kan op verschillende manieren uitgedrukt worden, zoals bijvoorbeeld in de mate van cliënttevredenheid, in veranderingen in de kwaliteit van leven, door klacht- of symtoomvermindering of door veranderingen in persoonlijkheidseigenschappen. Vanaf 2006 worden in Psychologenpraktijk Elf vragenlijstgegevens systematisch bijgehouden. In de periode van 2007 tot en met 2017 werd bij 572 cliënten de Symptom Checklist (SCL-90) minstens één keer afgenomen. Van 365 cliënten waren twee of meer afnames beschikbaar. Het verloop van de klachten is in onderstaande grafiek weergegeven:

In de algemene bevolking is de gemiddelde SCL-90 totaalscore 118, met een standaardafwijking van plus of min 32. Scores boven de 133 worden als hoog aangemerkt en scores boven de 183 als zeer hoog. In Psychologenpraktijk Elf is bij de start van de behandeling (T1 = na het eerste gesprek) de gemiddelde score 169 (zie oranje stippellijn). Zoals te zien is vermindert de klachtendruk vrij snel naar 141 op T2 (= na een half jaar), en blijft dan verder tamelijk constant. Hieruit zou geconcludeerd kunnen worden dat lang behandelen niet zo zinvol is. Wanneer de totale cliëntengroep echter op basis van de behandelduur onderverdeeld wordt in groepen, dan is te zien dat degenen die een relatief lage beginscore hebben (groep 1) na een half jaar voldoende verbeterd zijn om de therapie te beëindigen. De groepen 2, 3 en 4 hebben meer tijd nodig om te herstellen (T3 = na 1 jaar; T4 = na 1½ jaar; T5 = na 2 jaar). Bij groep 5 is iets merkwaardigs aan de hand: deze cliënten beginnen met een relatief minder hoge beginscore, waarbij na een half jaar de klachten juist toegenomen zijn om, met ups en downs na 2½ jaar (T6) ook voldoende hersteld te zijn. Vaak gaat het hierbij om cliënten die als het ware eerst moeten leren voelen dat ze überhaupt symptomen hebben. Het loont dan ook zeker om tijd en geduld te hebben voor deze vaak moeilijke processen!